Tentando educar para un futuro posible

Hai pouco o IPCC liberou o seu sexto informe. As 4000 páxinas de extensión dan para moito, abondo máis que o que se pode tratar nunha entrada de blog, e máis aínda se non vai directamente sobre clima, senón sobre educación. Por iso deixo as imaxes do resume máis resumido que fai oficial o IPCC, e confórmome cunha tradución ó galego e algúns comentarios (en cursiva) sobre esa tradución en relación ó noso propio coñecemento e educación.

Primeira das dúas páxinas.

Segunda das dúas páxinas.

Cabeceiras resume para xestores de políticas:

A. Estado actual do clima

• A1 É inequívoco que a influencia humana quenceu a atmosfera, o océano e a terra. Téñense producido cambios rápidos e moi estendidos na atmosfera, océano, criosfera e biosfera. É inequívoco.. É dicir, Non hai equivocación, somos nós, as nosas accións, as causantes do cambio climático. Logo somos nós os que debemos cambiar para que cambie o cambio climático.
• A2. A escala dos cambios recentes en todo o sistema climático e o estado actual de moitos aspectos de dito sistema non teñen precedentes en moitos centos ou milleiros de anos. Sen precedentes. É dicir, enfrontámonos a algo novo, que polo tanto, require novas medidas.
• A.3. O cambio climático inducido polo ser humano xa está a afectar a moitos feitos extremos na temperie e clima en todas as rexións do planeta. A evidencia de cambios extremos observados como vagas de calor, fortes precipitacións, secas e ciclóns tropicais e, en particular, a súa atribución á influencia humana, tense reforzado despois do Quinto Informe de Avaliación (AR5) . Os efectos cada vez son máis e máis extensos. É dicir, está a empeorar.
• A4. O coñecemento mellorado dos procesos climáticos, a evidencia paleoclimática e a resposta do sistema climático para o incremento radiante dá unha mellor estimación da sensibilidade do equilibrio climático duns 3 ºC, con un rango máis estreito comparado co AR5. Cada vez se coñece mellor, de xeito máis exacto.

B.Posibles futuros climáticos

• B1. A temperatura da superficie global continuará aumentando ata polo menos mediados de século baixo todos os escenarios de emisión considerados. Excederase o quecemento global de 1,5 °C e 2 °C durante o século XXI a menos que se produzan reducións profundas nas emisións de dióxido de carbono (CO₂) e outros gases de efecto invernadoiro nas próximas décadas. O aumento é imparable neste século. Xa se fala de mínimos a acadar nas próximas décadas, independentes do que se faga xa, só debidas á inercia global, pero non da extensión de cara ó futuro, que dependerá das medidas tomadas.
• B2. Moitos cambios no sistema climático fanse maiores en relación directa co aumento do quecemento global. Inclúe aumentos na frecuencia e intensidade de eventos extremos de calor, vagas de calor mariñas e precipitacións fortes, secas agrícolas e ecolóxicas nalgunhas rexións e a proporción de ciclóns tropicais intensos, así como reducións do xeo mariño do Ártico, da capa de neve e do permafrost. Os efectos do cambio climático non son lineares, proporcionais ó aumento de temperatura, senón que a súa severidade advírtese máis rápido que o aumento de temperaturas.
• B3. O continuo quecemento global prevese que aumente a intensidade do ciclo global da auga, incluíndo a súa variabilidade, a precipitación global do monzón e a severidade dos eventos húmidos e secos. Dentro deses efectos están a evaporación e caída de auga, que tenderá a ser máis rápida e intensa, con todo o que implica para as reservas de auga potable ou destrución por secas ou inundacións.
• B4. En escenarios con crecentes emisións de CO₂, proxéctase que os sumidoiros de carbono, tanto oceánicos como terrestres, serán menos efectivos na súa lentificación da acumulación de CO₂ na atmosfera. Un exemplo para clarificar: O varrer para baixo da alfombra é posible mentres a varredura sexa pouca, pero a medida que temos máis lixo, cada vez é máis difícil disimular o montón que se acumula…
• B5. Moitos cambios debidos ás emisións pasadas e futuras de gases de efecto invernadoiro son irreversibles de séculos a milenios, especialmente os cambios no océano, nas capas de xeo e no nivel global do mar. Aínda así, non somos nin é previsible que sexamos capaces que volver as cousas ó estado no que se atopaban antes da revolución industrial. E por si soas tardarán moito tempo. En tempo humano, moitas xeracións.

C.Información climática para consideración de riscos e adaptación rexional

• C1. Os factores naturais e a variabilidade interna modularán os cambios causados polo ser humano, especialmente a escala rexional e a curto prazo, con escaso efecto sobre o quentamento global no século. Estas modulacións son importantes e a ter en conta na planificación de toda a gama de posibles cambios. A regulación natural segue estando aí, segue a actuar. Pero os seus efectos só fan que modular os efectos producidos por nós, de tan importantes que xa son.
• C2. Con máis quecemento global, prevese que cada rexión experimentará cada vez máis cambios simultáneos e múltiples nos factores de impacto climático. Os cambios en varios factores do impacto climático estarían máis estendidos nun quecemento de 2 °C en comparación co quecemento global de 1,5 °C e aínda máis estendidos e/ou pronunciados para niveis de quecemento máis altos.
• C3. Os resultados de baixa probabilidade, como o colapso da capa de xeo, os cambios bruscos na circulación oceánica, algúns eventos extremos compostos e o quecemento substancialmente superior ao intervalo moi probable de quecemento futuro non se poden descartar e forman parte da avaliación do risco. Os efectos mínimos coñécense, pero a desviación máxima que poden ter os efectos do cambio climático so están dentro das posibilidades e da incertidume.

D.Limitando o futuro cambio climático

• D1. Desde a perspectiva das ciencias físicas, limitar o quecemento global inducido polo ser humano a un nivel específico require limitar as emisións acumuladas de CO₂, alcanzando polo menos nulas emisións de CO₂, xunto con fortes reducións doutras emisións de gases de efecto invernadoiro. Reducións fortes, rápidas e sostidas nas emisións de CH₄ [metano] tamén limitarían o efecto de quecemento da contaminación por aerosois e mellorarían a calidade do aire. Hai constancia das necesidades para parar o cambio, aínda que puidera haber máis necesidades a cubrir.
• D2. Escenarios con emisións baixas ou moi baixas de gases de efecto invernadoiro (GEI) conducen aos poucos anos a efectos perceptibles sobre as concentracións de gases de efecto invernadoiro e aerosois, e a calidade do aire, en relación aos escenarios de emisións altas e moi altas de GEI. Baixo estes escenarios confrontados, as diferenzas perceptibles nas tendencias da temperatura superficial global comezarán a xurdir da variabilidade natural dentro de 20 anos e durante períodos de tempo máis longos para moitos outros factores de impacto climático [conclusión que os expertos valoran como de alta confianza]. Nas mellores circunstancias da nosa actuación, a prevalencia da regulación climática natural non comezará a ser perceptible (que non a rexir totalmente) antes de 20 anos.